Հայոց ցեղասպանություն- 110

Հրապարակագիր, պատմաբան Արամ Անտոնյանը (1879, Կ․Պոլիս-1951, Փարիզ) ցեղասպանությունը վերապրած քչերից մեկն է։ Որպես ականատես, նա ցեղասպան թուրքի վայրագությունները ներկայացրել է մի շարք հոդվածներում ու գրքերում։ Ահա մի փոքրիկ հատված նրա «Մեծ ոճիրը» գրքից․

«Հայկական վեց գաւառներէն և Սեւ ծովու ափերու քաղաքներէն անապատ հասեր էին միայն կիներ, աղջիկներ և հազիւ եօթնամեայ մանչեր, որովհետև եօթը տարեկանէն վեր ամէն այր անխտիր սպաննուած էր (միայն քանի մը այրեր, մասնաւորաբար Սեբաստիայէն, յաջողեր էին ազատիլ՝ կանացի տարազով ծպտուած ըլլալնուն)։ Նոյն իսկ այս կիները ամբողջ չէին հասած։ Մեծ մաս մը ինկեր էր ճամբաներուն վրայ, չարչարանքներու, հիւանդութեան, անօթութեան, բայց մանաւանդ ծարաւին պատճառաւ, որովհետև դիտմամբ զանոնք բերեր էին անջրդի ճամբաներէ որոնց վրայ իսկ խեղճ կիները ճահիճներու մօրացած ցեխն իսկ, որուն խառնուած էր իրենց այրերուն արիւնը, շնորհ մը կը նկատէին։ Սովորաբար իրենց մէզը կը խմէին։ Իսկ առ հասարակ՝ ճամբուն վրայ աւելի քան տասը կայքի մէջ գեղեցիկները շարունակ յափշտակուած, աճուրդի հանուած, ծախուած, կամ իրենց պատիւը պահել ուզելնուն համար սպաննուած ըլլալով, այն խոշոր կարաւանները տասանորդուեր էին մինչև անապատ հասնելնին։ Շատեր ալ ինքզինքնին լեռներէ վար կամ ջուրի և հորերու մէջ նետելով անձնասպան եղած էին»։

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Մեկ գրքում՝ ողջ Թիֆլիսը
• Մտածում եմ, որ զուր չեմ չարչարվում
• «Հիմար» մարդու տարօրինակ առանձնատունը
• Սամվել Կարապետյան․ վերընթաց
• Խրիմյան Հայրիկն ու Թոմաս Էդիսոնը
• Ահարոնյանն ու Ռոմանոսը
• Առաքինություն
• Տերը զորություն տա նրան և հանուն արդարության կալանավորված մյուսներին
• Հայերը Մեքսիկայում
• «Հայերի մեջ առաջին գեներալն էիր, այնինչ ռուսաց մեջ քո նման շատերը կան»
• ՈՒ․ Սարոյեան իր մասին
• Տուժեց նաև Սբ Գևորգ հայոց եկեղեցին
• Սամվել Կարապետյանը՝ Ռուսական ՈՒղղափառ Եկեղեցու (ՌՈՒԵ) բարերար
• Հուդաներ և անաստվածներ
• Եկեղեցու բռնազավթման փորձը
• Նոր մեդալ
• Անհրաժեշտության դեպքում կարող եք կապ հաստատել
• Զուգահեռները թողնում եմ ձեզ
• Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու պատվար Ալեքսանդր Մանթաշյանց
• «Սեպտեմբերյան առավոտ»

Մեկնաբանություններ